Wirus brodawczaka ludzkiego HPV

Gmina Leżajsk ufundowała nastolatkom bezpłatne szczepienia ochronne przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). W mediach pojawiły się informacje o szkodliwym działaniu szczepionki. Na łamach RMF FM ukazał się artykuł 'Chcieli szczepić córki. Przestraszył ich ksiądz'. 

Co warto wiedzieć na temat wirusa HPV?

Wirus HPV to typ ludzkiego wirusa brodawczaka (HPV, ang. human papillomavirus), który jest odpowiedzialny za rozwój inwazyjnego raka szyjki macicy (ICC, ang. invasive cervical cancer). Za to odkrycie Harald zur Hausen - niemiecki lekarz otrzymał w 2008 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny.

Większość zakażeń wirusem HPV jest nieszkodliwa. Na ogół przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie w okresie roku, najpóźniej dwóch lat. Łatwo jednak się rozprzestrzenia, gdyż może być przenoszony na inną osobę nawet wtedy, gdy brak jest jakichkolwiek objawów, takich choćby jak brodawki (mięsiste zmiany rozrostowe w okolicy narządów moczowo-płciowych, bez cech nowotworowych).

Wirus brodawczaka może powodować także inne nowotwory złośliwe: jamy ustnej, głowy i szyi, a także prącia u mężczyzn oraz pochwy i sromu u kobiet. Rak odbytu częściej występuje u osób uprawiających seks analny. Z kolei ryzyko raka jamy ustnej, jak niedawno informował PAP, zwiększa częste uprawianie seksu oralnego.

W Polsce zarówno współczynnik zachorowalności jak i umieralności na raka szyjki macicy jest jednym z najwyższych w Europie. Na Podkarpaciu rocznie wykrywanych jest około 400 przypadków zachorowań na raka szyjki macicy. Szacuje się, że rocznie zakażonych wirusem HPV zostaje 5,5 mln osób w skali świata. Częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Z badań przeprowadzonych w USA, Brazylii i Meksyku wynika, że jest nim zakażony aż co drugi mężczyzna - informuje najnowszy "Lancet". 

Dotąd zidentyfikowano około 15 typów wirusa HPV, które traktuje się jako onkogenne. Spośród nich najczęściej występują HPV-16 oraz HPV-18, które odpowiadają za około 70% przypadków ICC na świecie. Trzecim pod względem częstości jest wirus HPV-45. Łącznie HPV-16, HPV-18 oraz HPV-45 są przyczyną 75% przypadków raka płaskonabłonkowego (SCC, ang. squamous-cell carcinoma) oraz 94% przypadków raka gruczołowego. 

- „Wirus HPV ma bardzo wysoki potencjał zakaźny. Do zakażenia wirusem HPV wystarczy kontakt z jednym partnerem i nawet prezerwatywa nie daje skutecznej ochrony, ponieważ skóra bezpośrednio wokół narządów płciowych również może go przenosić. Kobiety powinny zrozumieć, że wirus HPV jest powszechniejszy niż inne choroby przenoszone drogą płciową i stanowi realne zagrożenie dla ich zdrowia oraz życia” – przestrzega dr Małgorzata Rekosz, ginekolog z Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

- "Rak szyjki macicy jest jednym z niewielu nowotworów, któremu można tak skutecznie przeciwdziałać. Dzięki prostemu badaniu jakim jest cytologia, jesteśmy w stanie wykryć zmiany nowotworowe w stadium, gdzie wyleczalność kształtuje się na poziomie niemalże 100%. Dlatego śmierć każdej kobiety w powodu raka szyjki macicy tak bardzo boli" – powiedział dr Jerzy Giermek, onkolog, dyrektor Centralnego Ośrodka Koordynującego Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy.

Skuteczną formą prewencji zakażeń wirusem HPV, co skutkuje ochroną przed rakiem szyjki macicy, są szczepienia. 

W 18 krajach Unii Europejskiej wprowadzono szczepienia do kalendarza szczepień, a w 15 z nich koszty pokrywane są z budżetu państwa.

Światowe Stowarzyszenie Lekarzy, które w dniach 15-19 X 2013 r. obradowało w Brazylii, popiera rozwój i wsparcie finansowe programów prozdrowotnych mających na celu upowszechnienie szczepień przeciwko HPV. Podobnie Amerykański Komitet Doradczy ds. Profilaktyki Immunizacyjnej (ACIP) zaleca szczepienia przeciwko HPV osobom młodym zarówno kobietom, jak i mężczyznom w wieku od 11 do 26 lat. 

W Polsce zarejestrowano i dopuszczono do obrotu dwie szczepionki przeciwko HPV: Cervarix (HPV-16/18 z adiuwantem AS04) oraz Gardasil (HPV-6/11/16/18). Zabezpieczają przed onkogennymi serotypami wirusa HPV 16 i HPV 18.

Około 30% nowotworów szyjki macicy wywołują wirusy, których nie ma w szczepionkach. 

Opublikowana, najdłuższa do tej pory, obserwacja dotycząca utrzymywania się przeciwciał po podaniu zarejestrowanej szczepionki przeciw HPV wykazała, że w 9 lat po szczepieniu szczepionką dwuwalentną u wszystkich badanych kobiet poziom odpowiednich przeciwciał był co najmniej 10-krotnie wyższy, niż poziom przeciwciał występujący po naturalnym zakażeniu HPV.

Rutynowe szczepienie kobiet przeciwko HPV powinno mieć miejsce przed rozpoczęciem współżycia seksualnego, a tym samym przed pierwszym potencjalnym kontaktem z wirusem.
Szczepienie kobiet zarażonych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) szczepionką HPV-16/18 nie przyspiesza leczenia i nie powinno być w tym celu stosowane.


Literatura:
http://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv.htm

http://pl.esculap.com/publication/129473/Krzy%C5%BCowa_skuteczno%C5%9B%C4%87_szczepionki_HPV-16/18_%E2%80%93_wyniki_badania_PATRICIA


http://pl.esculap.com/news/117812/W_2011_roku_Polki_wci%C4%85%C5%BC_nie_korzysta%C5%82y_z_bada%C5%84_cytologicznych

http://pl.esculap.com/news/115292/Co_drugi_m%C4%99%C5%BCczyzna_zara%C5%BCony_wirusem_brodawczaka_ludzkiego