środa, 25 stycznia 2012

Streptococcus pyogenes

Wg Bergey's Manual of Determinative Bacteriology wyd 9. paciorkowce dzielą się 4 grupy: I. Ropotwórcze, II. Jamy Ustnej, III. Beztlenowce, IV. Inne. 
Jednym z najgroźniejszych ludzkich patogenów jest paciorkowiec β-hemolizujący - Streptococcus pyogenes, który należy do I grupy. Jest typowym ziarenkowcem Gram (+), który wywołuje ostre zapalenie migdałków podniebiennych zwane anginą. Ten paciorkowiec grupy A, znany też, jako GAS wg WHO w wyniku poważnych infekcji rocznie zabija ok. pół miliona ludzi.
Ze względu na budowę ściany komórkowej zawierającej kwas hialuronidowy oraz inne składniki węglowodanowe,paciorkowce β – hemolizujące podzielono na grupy A, B, C, D, F, G. Podział na grupy stał się podstawą klasyfikacji wg Lancefielda.
W ścianie komórkowej paciorkowców znajdują się elementy -czynniki wirulencji GAS odpowiedzialne za jego inwazyjność takie, jak:
  • białko M - białko powierzchniowe odpowiedzialne za adhezję na powierzchni komórek człowieka, ograniczające fagocytozę przez leukocyty wielojądrzaste i makrofagi gospodarza i zaburzające działanie dopełniacza. Wpływa na rozwój paciorkowcowego wstrząsu toksycznego.Może aktywować monocyty do produkcji cytokin pro-zapalnych.Białko M złożone jest z kilku domen, jedna z nich, zmienna różnicuje S. pyogenes na różne typy serologiczne.  S. pyogenes serotyp M1 i M3 powiązany jest z przypadkami zakażeń o charakterze epidemicznym, serotyp M18 za epidemie gorączki reumatycznej, a typ M28 powoduje gorączkę połogową [4].
  • białko F1, F2, R28, kwas hialuronowy i kwas lipopteichowy (LTA)      - powodują adhezję bakterii do błony śluzowej gardła. LTA tworzy kompleks z białkiem M i białkami towarzyszącymi. Tych struktur powierzchniowych komórki, które odpowiadają za adhezję do pow. kom. człowieka jest co najmniej 17.
  • SOF - to adhezyna apolipoproteinaza, tworzy agregaty lipidowe  w surowicy krwi, powodując jej zmętnienie.
Paciorkowiec produkuje różne substancje, których obecność w organizmie wpływa na przebieg kliniczny stanu zapalnego. Są to:
  • toksyna erytrogenna - białko odpowiedzialne za immunosupresję limfocytów B, pobudzenie limfocytów T do produkcji cytokin, wystąpienie gorączki oraz toksycznego zespołu wstrząsowego. Szczepy GAS wytwarzają egzotoksyny pirogenne (Spes), są to zewnątrzkomórkowe białka  należące do toksyn pirogennych o właściwościach superantygenów (PTSAgs).Na dzień dzisiejszy znanych jest 11 superantygenów produkowanych przez GAS.Są to paciorkowcowe egzotoksyny pirogenne SpeA, SpeC, SpeEF, SpeG, SpeH, SpeI, SpeJ, SpeK, SpeL, SpeM, paciorkowcowa egzotoksyna mitogenna Z i paciorkowcowy superantygen SSA. Toksyna SpeA związana z STSS (paciorkowcowy zespół wstrząsu toksycznego)
  • hemolizyny
  • streptolizyna S i O - powodują rozpad granulocytów, trombocytów i erytrocytów
  • streptokinazy A i B oraz DNA-zy - odpowiedzialne za ułatwienie rozprzestrzeniania się bakterii w tkankach i środowisku ropnym
Streptolizyna O oraz DNA-za B, będąc silnymi antygenami stymulującymi produkcję przeciwciał, są bardzo użytecznymi wskaźnikami zakażenia wywołanego przez paciorkowce.

Rozpoznanie paciorkowcowego zapalenia gardła można ustalić na podstawie obrazu klinicznego choroby, tzw. szybkiego testu lateksowego wykrywania antygenu paciorkowca z grupy A, wymazu bakteriologicznego z gardła oraz stwierdzenia narastania miana swoistych przeciwciał - ASO.[1].
Leczenie anginy paciorkowcowej powinno być poprzedzone wykonaniem posiewu bakteriologicznego wraz z określeniem antybiogramu. Lekami z wyboru są penicyliny, które stosujemy nie krócej niż 10 dni, aby zapobiec wystąpieniu powikłań. 
Mówi się, że ropna angina paciorkowcowa  leczona zbyt krótko lub nie leczona prawidłowo pozostawia po sobie tragiczne w skutkach powikłania. Paciorkowiec ropotwórczy liże stawy, kąsa serce.Późnym powikłaniem jest gorączka reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Występuje ona u osób genetycznie predysponowanych, w wyniku ścisłego podobieństwa epitopów antygenowych paciorkowca i tkanek ludzkich. Ujawnia się po okresie bezobjawowym (średnio 3 tyg.), najczęściej jako zapalenie serca (carditis), stawów (polyarthritis) i/lub pląsawica mniejsza albo Sydenhama (chorea minor, chorea Sydenhami). [2].
strefa zahamowania wzrostu wokół krążka z bacytracyną
Do identyfikacji Streptococcus pyogenes służy test z bacytracyną. Na podłoże Mueller-Hintona z dodatkiem 5% krwi baraniej posiewamy zawiesinę badanego szczepu paciorkowca β-hemolizującego i nakładamy krążek bibułowy SP nasycony bacytracyną (0,04j). Po 15 min preinkubacji umieszczamy na 18-24 h w temp. 35 st. C. Jeśli strefa zahamowania wzrostu wokół krążka z bacytracyną wynosi co najmniej 14 mm traktujemy szczep, jako Streptococcus pyogenes.

Lekowrażliwość dla Streptococcus pyogenes wykonana zgodnie z zaleceniami EUCAST 2011 na podłożu MH-F w temp 35 st. C.[3]
Wrażliwość na penicylinę oznacza wrażliwość na wszystkie antybiotyki β-laktamowe, na aminopenicyliny, cefalosporyny(głównie II generacji), karbapenemy.
Innymi antybiotykami stosowanymi w terapii anginy są makrolidy. Wynik  wrażliwości na erytromycynę oznacza wrażliwość na roksytromycynę, klarytromycynę i azytromycynę.
S. pyogenes typu iMLSB

Mechanizm oporności MLStypu indukcyjnego - test dwóch krążków
Gdy szczep wykazuje oporność na erytromycynę, lub śr. oporność, a wokół krążka z klindamycyną widoczna jest strefa w kształcie litery D -spłaszczenie od strony krążka z erytromycyną oznacza, że szczep wykazuje oporność  MLSB typu indukcyjnego. Nie powinno się stosować makrolidów, linkosamidów i streptogramin B.W takim przypadku należy raportować oporność na klindamycynę

β-hemolizujący Streptococcus pyogenes 
***
Ostre schorzenia infekcyjne nosa i gardła [5].
Uważa się, że bakteryjne zapalenie błony śluzowej nosa i zatok jest efektem nadkażenia i jest poprzedzone zakażeniem wirusowym. Na podstawie europejskich wytycznych ostre niewirusowe zapalenie zatok przynosowych jest zdefiniowane jako nasilenie się dolegliwości po 5 dniach trwania choroby lub utrzymywanie się ich powyżej 10 dni i całkowitym czasie trwania < 12 tygodni. Najczęstszymi patogenami bakteryjnego zapalenia w obrębie nosa i zatok są: 
Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis, rzadziej Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus. Florę beztlenową stwierdza się w przewlekłym zapaleniu błony śluzowej nosa i zatok oraz w zapaleniu zatok związanym z powikłaniem zakażenia zębopochodnego, natomiast etiologię grzybiczą – u chorych z zaburzeniami odporności, poddanych immunosupresji. 
Termin „angina” został wprowadzony już przez Hipokratesa jako określenie na ból gardła. Obecnie jako anginę definiuje się ostry stan zapalny w obrębie tkanki chłonnej gardła. Ze względu na umiejscowienie zakażenia można wyróżnić zapalenie migdałków podniebiennych (występuje najczęściej), migdałka gardłowego, migdałków językowych, pasm bocznych (po usunięciu migdałków podniebiennych) oraz migdałków trąbkowych (głównie u dzieci).

Czynnikiem etiologicznym anginy w ok. 70-90% są wirusy Corona, Adeno, Rhino, Coxackie, grypy i paragrypy. Bakterie wywołują anginy w 10-30% przypadków i są to głównie Streptococcus β hemolizujący grupy A, rzadziej Streptococcus pneumoniae, Staphylooccus aureus, Moraxella catarhallis, Klebsiella pneumoniae i Haemophilus influenzae. Grzybicze zapalenia migdałków są wywoływane przede wszystkim przez Candida sp. i występują u chorych o obniżonej odporności oraz jako powikłanie po podawaniu leków immunosupresyjnych.

Angina z ropnym wysiękiem

Najczęściej (szacuje się, że nawet w 90%) jest wywołana przez Streptococcus β hemolizujący grupy A, znacznie rzadziej przez pozostałe patogeny (wymienione wyżej) i obejmuje zapalenie migdałków podniebiennych. Choroba może pojawić się jako pierwotne zakażenie bakteryjne lub jako nadkażenie po wcześniejszej infekcji wirusowej. Objawy pojawiają się nagle i narastają w okresie kilku godzin. Ból gardła jest objawem dominującym, szybko nasila się, powoduje problemy z połykaniem; jest najsilniejszy w drugiej dobie zakażenia, może promieniować do ucha i powodować otalgię. Jeżeli infekcji towarzyszy obrzęk podniebienia i otaczających tkanek miękkich, mowa może stać się niewyraźna.

Objawom miejscowym zakażenia gardła towarzyszy wysoka gorączka, ogólne osłabienie, dreszcze i ból głowy. W przypadku pierwotnej infekcji bakteryjnej nie występuje katar, kaszel, chrypka czy zapalenie spojówek. Badaniem przedmiotowym stwierdza się cechy stanu zapalnego na migdałkach podniebiennych (obrzęk, zaczerwienienie) wraz z białymi, początkowo punktowymi, a w późniejszym okresie zlewnymi nalotami.
Objawy są symetryczne!!! (asymetria powinna budzić niepokój onkologiczny!!!, podejrzenie ropnia okołomigdałkowego lub rzadko występującej anginy Plaut-Vincenta). Ponadto występuje bolesne powiększenie węzłów chłonnych szyi (podżuchwowe, za kątem żuchwy, karkowe).

Rozpoznanie opiera się na danych klinicznych. Określanie poziomu ASO (antystreptolizyny) ma wartość diagnostyczną dopiero po wykazaniu 4-krotnego wzrostu tego poziomu w czasie 2-4 tygodni, jednak podanie antybiotyku może zahamować syntezę przeciwciał. 
Posiew pobrany z tylnej ściany gardła i migdałków podniebiennych jest najważniejszym badaniem diagnostycznym w przebiegu anginy. Obecnie w diagnostyce zakażeń gardła stosuje się testy lateksowe, jednak mają one niedostateczną czułość i na ich podstawie nie można wykluczyć zakażenia.

Miejscowe powikłania anginy:

  1. zapalny naciek tkanek otaczających migdałek podniebienny
  2. ropień okołomigdałkowy
  3. ropień i ropowica przestrzeni przygardłowej
  4. ropowica dna jamy ustnej
  5. zakrzepica żyły szyjnej wewnętrznej
Ogólne powikłania anginy:

  1. posocznica
  2. gorączka reumatyczna
  3. kłębuszkowe zapalenie nerek
  4. zapalenie wielostawowe
Według teorii molekularnej mimikry bakterie czy inne czynniki przypominają (imitują) komórki naszego organizmu, są to tzw. „antygeny własne”.
W czasie infekcji czynnik infekujący jest rozpoznawany, jako substancja obca i atakowany przez układ immunologiczny. Jest to sposób na wyeliminowanie infekcji, ale zdarza się, że układ immunologiczny atakuje proteinę czynnika infekującego, która przypomina komórki własnego organizmu. Może to prowadzić do reakcji krzyżowej i na skutek pomyłkowej identyfikacji zaatakowane są „antygeny własne”, a w konsekwencji zostaje zapoczątkowany proces autoimmunologiczny.

Przykładem jest infekcja Streptococcus pyogenes (paciorkowiec ropny). Czasami zdarza się, szczególnie w przypadkach nieleczonych antybiotykami, że 2-3 tygodnie po przechorowaniu organizm zaczyna produkować przeciwciała skierowane przeciwko paciorkowcowi.

Niefortunnie dla nas, komponent bakteryjnej ściany komórkowej antygenowo przypomina komórki ludzkich zastawek serca i błony maziowej stawów. W konsekwencji, na skutek pomyłkowej identyfikacji, układ immunologiczny atakuje stawy i zastawki serca. Może to doprowadzić do ciężkich powikłań wymagających przeszczepu zastawek, a nawet do śmierci.

Płonica (szkarlatyna)

Jest obecnie rzadką chorobą wywołaną przez paciorkowce grupy A, produkujące toksyny erytrogenne. Chorują głównie dzieci. Choroba wylęga się krótko – od 12 godzin do 4 dni. W początkowym okresie choroby główne dolegliwości dotyczą bólów gardła, problemów z połykaniem czy bólów głowy. W badaniu przedmiotowym migdałki są pokryte szarym nalotem. Dla szkarlatyny charakterystyczne jest purpurowe zabarwienie języka z dobrze widocznymi brodawkami (tzw. język malinowy lub truskawkowy). Mogą być widoczne wybroczyny (czerwone plamy) na błonie śluzowej podniebienia. Towarzyszyć temu mogą tkliwe (bolesne przy dotyku), powiększone węzły chłonne szyjne przednie. Nie występuje kaszel ani katar.
W drugiej dobie trwania choroby na skórze pojawia się wysypka płonicza w górnej części ciała, w zgięciach i zagłębieniach skóry (objaw Pasti), pomiędzy łopatkami, na szyi, na twarzy (oprócz wolego trójkąta miedzy fałdami policzkowymi – trójkąt Fiłatowa). Typowe dla płonicy jest pojawienie się drobnego złuszczania skóry. Po około 7 dniach łuszczy się skóra twarzy, po 2 tygodniach skóra tułowia, a po 3 tygodniach skóra dłoni i stóp. Łuszczenie się skóry może się utrzymywać przez kilka tygodni.
Lekiem z wyboru w szkarlatynie jest penicylina. 
W przebiegu szkarlatyny mogą wystąpić powikłania podobne jak w anginie paciorkowcowej.

Na płonicę można zachorować trzy razy (są trzy typy toksyny bakteryjnej). Przechorowanie uodparnia na dany typ toksyny. Nie chorują niemowlęta.

Nie ma szczepionki chroniącej przed zachorowaniem na szkarlatynę. Jedynym sposobem zapobiegania jest unikanie kontaktu z osobami chorymi. Chorzy powinni być izolowani przez 24 godziny od rozpoczęcia leczenia właściwym antybiotykiem.

Śmiertelność w nieleczonej płonicy wynosi 15–20%. W płonicy niepowikłanej rokowanie jest dobre. [5].

Literatura:

1. Zapalenie gardła - czynniki etiologiczne, patomechanizm i leczenie 
Dr med. Jerzy Tomik, lek. med. Maria Faustyniak-Modrzejewska
Katedra i Klinika Otolaryngologii CM UJ w Krakowie
2.  Grażyna Gutowska-Grzegorczyk. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne
3. Europejski Komitet ds oznaczania lekowrażliwości EUCAST z 2011r
4. Postępy Mikrobiologii. 2012, 51, 1, 3-15
5. Ostre schorzenia infekcyjne nosa i gardła 

środa, 18 stycznia 2012

Udział plazmidów i bakteriofagów w tworzeniu różnorodnych typów serologicznych Salmonella

W kolekcji szczepów własnych, jakie udało się nam wyhodować w laboratorium mikrobiologicznym mamy zgromadzonych ok. 20 szczepów pałeczek Salmonella należących do różnych grup serologicznych. Szczepy wyhodowano z materiału od chorych na schorzenia żołądkowo-jelitowe, osób ze styczności, od nosicieli SS (np. S. Paratyphi B od nosiciela stałego) lub z materiału przesłanego do identyfikacji z innych laboratoriów mikrobiologicznych.
Pałeczki z rodzaju Salmonella liczą ogółem 2557 typów serologicznych, z czego gatunek Salmonella enterica subsp. enterica liczy 1531  typów serologicznych. W ciągu 30 lat mojej pracy udało mi się wykryć, oznaczyć i zgromadzić conajmniej 20 serowarów z różnych grup serologicznych. Każdy z nich (oprócz S. Enteritidis -najczęściej występujący na naszym terenie) został potwierdzony przez laboratorium referencyjne wojewódzkiej stacji, bądź w PZH lub Krajowym Ośrodku Salmonella. 
Serologiczne typy pałeczek z rodzaju Salmonella wyhodowane w latach 1980-2011 w laboratorium PSSE w Leżajsku

Typ serologiczny - Antygen 0: Antygen H Faza 1: Antygen H Faza2
S. Schleissheim – 4,12,27:b
S. Paratyphi B -  1,4,[5],12,27:b:1,2
S. Abony II -  1,4,12,27:b:e,n,x
S. Derby -  1,4,[5],12:f.g:[1,2]
S. Agona -  1,4,12:f,g,s:[1,2]
S. Typhimurium -  1,4,[5],12:i:1,2
S. Lagos -  1,4,[5],12:l:1,5
S. Heidelberg – 1,4,[5],12:r:[1,2]
S. Infantis – 6,7,14:r:1,5
S. Montevideo – 6,7,14:g,m,[p],s:[1,2,7]
S. Oranienburg – 6,7,14:m,t:[z57]
S. Mbandaka – 6,7,14:z10:e,n,z15
S. Virchow – 6,7,14:r:1,2
S. Tennessee – 6,7,14:z29:[1,2,7]
S. Newport – 6,8,20:e,h:1,2:[z67]
S. Hadar – 6,8:z10:e,n,x
S. Enteritidis – 1,9,12:g,m
S. Javiana – 1,9,12:l,z28:1,5
S. Anatum – 3,10[15] [15,34]:e,h:1,6
S. Muenster – 3,10[15] [15,34]:e,h:1,5
Objaśnienia: 
[  ] = antygen 0 lub H, bądź ich składniki mogą nie występować
cyfra podkreślona = składniki 0 antygenu ujawniające się dopiero w następstwie konwersji fagowej, mogą wystepować wtedy, gdy hodowla bakteryjna ulegnie lizogenizacji przez odpowiedniego faga.


Skąd taka różnorodność antygenowa szczepów, wśród jednego tylko podgatunku enterica? Skąd takie egzotycznie brzmiące nazwy serotypów?


W Schemacie White’a-Kauffmanna-Le Minora znalazłam zaledwie jeden nowy serowar wykryty po raz pierwszy w Polsce. Nazwany Salmonella Lodz, zapewne z tego powodu, że został wykryty w Łodzi, bo taka jest konwencja, aby nowo wykryty, dotychczas nieznany szczep nazwać nazwą miejscowości, w której został wykryty.
Mam nadzieję, że uda mi się  kiedyś wyhodować szczep, o całkiem nowym dotychczas jeszcze nieznanym zestawie antygenów, że Instytut Pasteura potwierdzi jego przynależność do Salmonella enterica subsp. enterica, że zostanie on umieszczony w Schemacie White’a-Kauffmanna-Le Minora, dokumencie referencyjnym przeznaczonym do identyfikacji serologicznej bakterii Salmonella, w którym figurować będzie jako serotyp o nazwie Salmonella Lezajsk.


Ewolucja w świecie żywym trwa, więc kto wie, może kiedyś?!


Zmienność w świecie organizmów prokariotycznych jest wynikiem wymiany genetycznej zakodowanej w chromosomach i innych elementach genetycznych, jak plazmidach czy profagach  odgrywa istotną rolę w ewolucji. Pełnią one bardzo ważną rolę w kształtowaniu nowych wariantów tych mikroorganizmów.
Taka wymiana informacji genetycznej zachodzi pomiędzy komórkami nawet odległych filogenetycznie gatunków bakterii.
Na przykład, spośród 173  przebadanych szczepów Salmonella Typhimurium, aż 136 zawierało profagi. Badania prowadzone z  zastosowaniem takich metod jak hybrydyzacja DNA oraz  analiza porównawcza sekwencji DNA genomów Salmonella Typhi i Salmonella Typhimurium wykazały, że to głównie zawartość genów pochodzących z plazmidów typu F i lambdoidalnych fagów decyduje o różnorodności obserwowanej pomiędzy tymi serowarami [1].
O różnorodności między serowarami decydują w dużej mierze geny zlokalizowane na plazmidach typu F i lamdoidalnych fagach.
Plazmid koniugacyjny  F, charakterystyczny dla E. coli, może być przekazywany w  procesie koniugacji z  E. coli do  S. Typhimurium, a także do innych typów serologicznych salmonella. Izolowano szczepy S. Typhimurium, posiadające plazmid F wbudowany do chromosomu; szczepy takie nazywane są, podobnie jak u E. coli, szczepami Hfr (high-frequency of recombination). Istnieje więc możliwość przekazywania z  wysoką częstotliwością genów chromosomowych ze szczepów Hfr S. Typhimurium do szczepów E. coli i odwrotnie. Na przykład geny chromosomowe odpowiedzialne za syntezę antygenów O, H czy Vi bakterii salmonella, mogą być przekazywane w procesie koniugacji, wraz z plazmidem F, bakteriom z rodzaju Escherichia [1].
Więcej >>> Serologiczna identyfikacja Salmonella
Słowniczek i Terminologia
Plazmidysamodzielne, pozachromosomowe replikony, kodujące takie cechy jak: oporność na antybiotyki i inne leki bakteriobójcze, oporność na jony metali ciężkich, wytwarzanie antybiotyków i bakteriocyn, katabolizm toksycznych związków, zdolność do koniugacji, fermentacji laktozy, pigmentacji i inne właściwości.
Geny umiejscowione na plazmidach mogą również warunkować patogenność bakterii względem człowieka i zwierząt 
Należą do nich, między innym, geny kodujące zdolność patogenu do adhezji do powierzchni odpowiednich komórek u zakażonego gospodarza, penetracji do wnętrza komórki, zdolność do produkcji różnych toksyn, oporność na bakteriobójcze działanie czynników występujących w surowicy i inne. 

Istnieje wiele różnych plazmidów, między innymi: plazmidy typu R (opornościowe), typu F (konigacyjne), plazmidy kolicynowe, degradacyjne i plazmidy wirulencji.
Niektóre plazmidy integrują się z chromosomem bakteryjnym i  ulegają kopiowaniu w tym samym czasie co chromosom gospodarza. Ta zintegrowana forma plazmidu zwanego episomem, może przejść wiele podziałów komórkowych zanim plazmid ponownie oddzieli się od chromosomu. 
 Źródło:
1. POST. MIKROBIOL., 2011, 50, 3, 201–208. Plazmidy i bakteriofagi występujące u Salmonella
2. Etiologia, obraz kliniczny i diagnostyka ostrych zakażeń i zarażeń przewodu pokarmowego oraz zatruć pokarmowych pod red. Marka Jagielskiego. Warszawa 2010

sobota, 14 stycznia 2012

Blog Roku 2011. VII Edycja Konkursu


Mój blog ‘Z Mikrobiologią Za Pan Brat’ został zaakceptowany do konkursu Blog Roku 2011 w kategorii Profesjonalne.
Aktualnie trwa  nominowanie blogów do oceny przez Kapitułę Konkursu i wybór Bloga Blogerów. Konkurencja jest duża, zgłoszono 3606 blogów.
Jeśli uważasz, że mój blog zasługuje na wyróżnienie i ocenę przez Jury, proszę zagłosuj, wysyłając SMS na numer 7122, w treści podając B00244
Uwaga! W numerze bloga znak 0, to cyfra zero. Pamiętaj, aby nie wstawiać w SMS spacji!
Koszt SMS to 1,23 zł brutto.
Dochód z SMS'ów zostanie przekazany na turnusy rehabilitacyjne dla osób niepełnosprawnych.
Głosowanie trwa do 19.01.2011. 
Dziękuję za każdy głos!

poniedziałek, 12 grudnia 2011

Moraxella catarrhalis - diagnostyka mikrobiologiczna

Zjawisko patogenności pośredniej w anginie paciorkowcowej polega na równoczesnej obecności w górnych drogach oddechowych paciorkowca i bakterii wytwarzających ß-laktamazy.Bakterie te, nie będąc bezpośrednią przyczyną stanu zapalnego, chronią paciorkowce przed bakteriobójczym działaniem penicyliny i innych antybiotyków ß-laktamowych, powodując ich rozkład w miejscu zakażenia. Kopatogenami są zwykle bakterie stanowiące florę fizjologiczną gardła lub potencjalne patogeny u nosicieli. Należą do nich Staphylococcus aureus, pałeczki Moraxella catarhalis i Haemophilus influenzae oraz beztlenowce takie jak Peptostreptococcus melaninogenica, Bacteroides oralis, Fusobacterium sp.
Odsetek pałeczek Moraxella catarrhalis wytwarzających ß-laktamazy typu BRO-1 i BRO-2 rozkładających penicylinę i aminopenicyliny wynosi obecnie w Polsce ponad 80%. Dwoinki ß-laktamazododatnie są nadal wrażliwe na amoksycylinę z inhibitorem, cefalosporyny II (cefuroksym) i III generacji, makrolidy, kotrimoksazol, doksycyklinę, fluorochinolony. 

Moraxella catarrhalis na agarze z dodatkiem 5% krwi baraniej, rosną jako białe, drobne, nie hemolizujące kolonie, łatwo przesuwające się po podłożu.
Moraxella catarrhalis na Columbia agar z dodatkiem 5% krwi baraniej

  
Do identyfikacji bakterii oksydazo-dodatnich, a do takich należy Moraxella catarrhalis stosuje się test na oksydazę - tj. test na obecność enzymu z grupy porfiryn - oksydazę cytochromową.  Na testowy pasek bibułowy nasączony odpowiednią substancją  chemiczną rozprowadzamy masę bakteryjną ezą lub bawełnianą! wymazówką. Po kilkudziesięciu sekundach porównujemy zabarwienie paska bibułowego. Bakterie oksydazo-dodatnie zmieniają bibułę na granatowy kolor. 
Do różnicowania bakterii z rodzaju Moraxella od Neisseria służy TEST BC.  Krążek bibułowy diagnostyczny  wysycony glukozą i błękitem bromotymolowycm 



Wybarwiony szczep na niebiesko-zielony kolor to Moraxella catarrhalis. Kolonie wybarwione na oliwkowy lub żółty kolor identyfikujemy jako Neisseria sp. 
Moraxella catarrhalis - dwoinka Gram (-) oksydazododatnia, katalazododatnia jest trzecią co do częstości (12%)  izolowaną bakterią z dróg oddechowych. Bakteria wcześniej nazywana była Neisseria catarrhalis oraz Branhamella catarrhalis. Jest czynnikiem etiologicznym odpowiedzialnym za ostre zapalenie ucha środkowego (10 - 15%), ostre zapalenie zatok, zapalenie gardła i migdałków. 
Bakterie Moraxella catarrhalis w większości przypadków stanowi fizjologiczną florę bakteryjną, kolonizując błony śluzowe nosogardzieli nie wywołują żadnych objawów klinicznych, jednak w sprzyjających warunkach mogą uszkadzać sąsiadujące tkanki oraz penetrować do układu krwionośnego i centralnego układu nerwowego. W anginie paciorkowcowej, czynnikiem patogennym jest Streptococcus pyogenes, jednak Moraxella catarrhalis może stać się pośrednim patogenem.



Literatura:

Współczesne standardy rozpoznawania i leczenia zakażeń dróg oddechowych http://medius.com.pl/index.php?PAGE=telegram&TEL_CUR_ID=198&return=archives 

czwartek, 8 grudnia 2011

Patulina w produktach spożywczych

Chyba wszyscy wiedzą, że nie należy spożywać zapleśniałych owoców. Nie mamy pewności czy odżywki dla niemowląt są bezpieczne i zdrowe. Nie mamy pewności czy soki, soczki, dżemy, marmolady, przeciery czy inne kremogeny nie są wytwarzane z nadgniłych zapleśniałych owoców jabłek, wiśni, moreli, gruszek, nektarynek, czarnej porzeczki, pigwy, ale także pomidorów. 
Czy zdajemy sobie sprawę, że nawet najmniejsza pleśń na konfiturach czy pieczywie, albo zgnilizna owoców może wywoływać alergię pokarmową, a także doprowadzić do poważnego zatrucia?
Owoce nadgniłe  są skażone przez grzyby z rodzajów: Penicillium, Aspergillus, Byssochlamys. Te grzyby pleśniowe syntetyzują bardzo groźną mykotoksynę zwaną patuliną.  Patulina jest trwała w środowisku kwaśnym, nie ulega niszczeniu przy pH 3,0-6,5, jest odporna na pasteryzację i wyjaławianie. Jak wszystkie mykotoksyny jest produktem przemiany materii grzybów magazynowana wewnątrz komórek grzybni lub wydzielana do otaczającego środowiska.Produkty skażone pleśniami nawet po usunięciu grzybni i tak pozostają toksyczne. Patulina jest rozpuszczalna w wodzie, więc istnieje ryzyko jej obecności w przetworzonych owocach.
Patulina uszkadza śluzówkę jelit, włącznie z degeneracją komórek nabłonkowych, zapaleniem, owrzodzeniem i krwawieniem.
Co prawda owoce zapleśniałe nie stanowią one bezpośredniego zagrożenia zdrowia dla człowieka, bo się ich po prostu nie je, jednak problem mógłby się pojawić w przypadku wykorzystania takich owoców w przetwórstwie spożywczym. Nie mamy pewności czy do masowej produkcji nie  wykorzystywane są, chociażby w małym stopniu nadgniłe owoce.
Nie mamy pewności czy odżywki dla niemowląt są bezpieczne i  zdrowe.
Firmy produkujące przetwory owocowe są zobowiązane do wykonywania badań w kierunku zawartości patuliny. Ale czy tak jest? 
Wg danych z lat 1999-2003 stwierdzono patulinę w 22,7% badanych sokach, ale jej stężenie nie przekraczało dopuszczalnej normy. Zawartość patuliny powyżej normy stwierdzono w 1,1% badanych soków. 
Dopuszczalna zawartość patuliny w odżywkach dla niemowląt:
W Czechach i Słowacji - 20 mikrogramów/kg
w Unii Europejskiej - 10 mikrogramów/kg (ale np w Niemczech i Wielkiej Brytanii - brak zaleceń)
w pozostałych krajach - brak zaleceń
3 dniowa hodowla grzybow plesniowych
Gatunki pleśni wytwarzające mykotoksynę - patulinę
  • Penicillium expansum
  • Aspergillus clavatus
  • Byssochlamys nives,
  • Byssochlamys fulva
4 dniowa hodowla grzybow plesniowych





Źródło:
Mykotoksyny, produkty spożywcze a zdrowie człowieka. Postępy Mikrobiologii. 2007, 46, 2, 167-177
http://www.czytelniamedyczna.pl/2391,mikotoksyny-jako-zrodlo-zanieczyszczen-zywnosci-pochodzenia-roslinnego.html
http://www.czytelniamedyczna.pl/3528,mikotoksyny-niebezpieczne-metabolity-grzybow-plesniowych.html

poniedziałek, 5 grudnia 2011

Kolory w mikrobiologii

W diagnostyce mikrobiologicznej identyfikuje się patogeny w oparciu o ich cechy fenotypowe, o wyniki badania aktywności biochemicznej, o badanie i ocenę mechanizmów oporności na antybiotyki.
Kilkudniowa hodowla na agarze z krwią baranią
Mikrobiolog zwraca również w swojej pracy uważnie na takie detale jak kolor, zapach, konsystencja. Dotyczy to zarówno materiału badanego, jak też oceny hodowli bakteryjnej.
Ropa może mieć kolor od zielonożółtego, niebieskozielonego do brązowoczerwonego, w zależności od rodzaju drobnoustroju.
piocyjanina zielony barwnik wytwarzany przez Pseudomonas aeruginosa
       Z ran pooperacyjnych, oparzeniowych  lub urazowych, z których  często izoluje się pałeczkę ropy błękitnej ropa, a także podłoża na których hoduje się Pseudomonas aeruginosa przybiera piękny zielononiebieski kolor. Bakterie ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa produkują barwniki: piocyjaninę,  fluorosceinę, czerwoną piorubinę oraz brązową melaninę.
Czerwony kolor ropy spowodowany może być domieszką krwi lub hemoglobiny.
       Dzięki wytwarzaniu czerwonego pigmentu (prodigiozyny) zasłynęła pałeczka Serratia marcescens, jako pałeczka krwawa zwana też pałeczką cudowną. Rośnie w obecności skrobi zawartej w chlebie, to właśnie ta bakteria mogła być odpowiedzialna za niektóre przypadki nazywane cudami eucharystycznymi, polegającymi na pojawieniu się substancji przypominającej krew na hostii.
 Ocena morfologiczna jednostek tworzących kolonie na agarze Sabourauda, lub innych chromogennych podłożach - ich wygląd, kolor, kształt służą do wstepnego różnicowania rodzajów grzybów.
Kolonie gładkie białe, różowe lub czerwone poddawane są ocenie mikroskopowej, gdzie w preparacie barwionym metodą Grama oglądamy blastospory, artrospory grzybów drożdżopodobnych.
Kolonie puszyste różowe, białe, szare, beżowe, zielone również oglądamy pod mikroskopem. Oceniamy konidiofory z makrokonidiami, komórki pączkujące i inne struktury rakietowate, guzowate, chlamidospory etc
Grzyby rodzaju Aspergillus (kropidlaki) tworzą białe puszyste kolonie, które w miarę powstawania barwnych zarodników przybierają różne kolory.
Grzyby pleśniowe, w tym kropidlaki rozmnażają się za pomocą zarodników tworzących się na trzoneczkach, nadając im kształt kropidła. Ze względu na zabarwienie grzybni możemy podzielić gatunki następująco:
grzybnia żółto-pomarańczowa (http://mikrobiologia-aordycz.blogspot.com/2012/10/grzyby-plesniowe-na-suszonych.html )
kropidlak żółty (Aspergillus flavus)
kropidlak zielony (Aspergillus glaucus)
kropidlak pomarańczowy (Aspergillus ochraceus)
grzybnia czerwona
kropidlak czerwony (Aspergillus ruber)
kropidlak różowy (Aspergillus roseus)
kropidlak różnobarwny (Aspergillus versicolor)
grzybnia zielona
kropidlak różnobarwny (Aspergillus versicolor)
grzybnia czarna
kropidlak popielaty (Aspergillus fumigatus)
kropidlak czarny (Aspergillus niger)
Aspergillus terreus
Candida albicans (zielone CFU) na podłożu chromogennym


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...